ساختار سایت چیست و چگونه باعث افزایش رتبه سئو و بهبود تجربه کاربری می‌شود؟
شهرسازی دارای قواعدی است و شهری با ساختار خوب به ساکنانش امکان دسترسی سریع به امکانات شهری و جابه‌جایی از یک نقطه به نقطه دیگر را می‌دهد. یک وب‌سایت نیز همین شرایط را دارد و چیزی که باعث ارائه دسترسی مطلوب به کاربران و ربات‌های وب می‌شود، ساختار سایت است. در این مطلب با کاربردها و انواع ساختار سایت و تاثیر آن بر سئو آشنا می‌شویم.
ساختار سایت چیست؟
تعیین ساختار وب‌سایت (Site structure) یکی از مهم‌ترین موضوعات در زمان راه‌اندازی و حتی زمان توسعه و بهینه‌سازی سایت است. ساختار وب‌سایت به روش ایجاد ارتباط بین صفحه اصلی، صفحات دسته‌بندی، صفحات تگ و دیگر صفحات مهم گفته می‌شود. به‌طور معمول بیشتر این ساختارها حالتی مشابه یک هرم دارند که صفحه اصلی سایت در بالا و صفحات دسته‌بندی و دیگر زیرشاخه‌ها در پایین آن قرار می‌گیرند.
چرا باید به ساختار سایت و بهبود آن توجه کنیم؟
برخورداری وب‌سایت از یک ساختار خوب، پایه و اساس بیشتر اقدامات برای بهینه‌سازی موتور جستجو (SEO) است. حتی اگر از کلمات کلیدی به‌طور مناسب استفاده کنید، متا تگ‌ها را قرار دهید، محتوای جذاب منتشر کنید اما ساختار سایت شما مناسب نباشد، این تلاش‌ها مزایایی را که انتظار می‌رود، برای شما به‌همراه نخواهند داشت.
اصطلاح ساختار سایت، بیشتر به URLها و ساختار لینک‌دهی داخلی اشاره دارد و مسیریابی یا ناوبری یک وب‌سایت به‌چشم می‌آید. اما چرا بررسی و بهینه‌سازی ساختار سایت و یا انتخاب بهترین ساختار در زمان طراحی و راه‌اندازی سایت اینقدر با اهمیت است؟ در ادامه با برخی از دلایل اهمیت Site structure آشنا می‌شویم.
۱- بهبود تجربه کاربری
تصور کنید وب‌سایت یک ساختمان است که می‌خواهید وارد آن شوید و به نقاط مختلف آن سر بزنید. یک نقشه خوب برای ساختمان، تضمین می‌کند که بازدیدکنندگان به‌راحتی بتوانند به نقاط مختلف ساختمان دسترسی پیدا کنند. گم شدن در یک ساختمان با نقشه پیچیده مانند زمانی است که شما در یک سایت با ساختار نامناسب قرار دارید و نمی‌توانید مطلب یا صفحه مورد نظر خود را پیدا کنید. همچنین یک بازدید کننده از وب‌سایت همیشه باید بداند که در کجای ساختار سایت شما قرار دارد.
وقتی ساختار سایت شما ضعیف باشد و بازدیدکنندگان سایت دچار سردرگمی شوند، احتمالا خیلی زود سایت شما را ترک خواهند کرد که به این عمل، پرش می‌گوییم. افزایش نرخ پرش یعنی ایجاد یک تجربه کاربری ضعیف. از سوی دیگر موتورهای جستجو نرخ پرش سایت‌ها را نیز بررسی می‌کنند و افزایش نرخ پرش، باعث کاهش رتبه‌بندی سایت شما توسط موتورهای جستجو می‌شود. در مقابل، ساختار مناسب، تجربه کاربری سایت شما ارتقا می‌دهد.
۲- ایندکس شدن بهینه سایت
یک ساختار سایت مناسب دارای یک استراتژی لینک‌دهی داخلی قوی و ارتباطات منطقی صفحات از نظر URL است. چنین ساختاری باعث می‌شود ربات‌های موتورهای جستجو بهتر بتوانند صفحات سایت شما را کشف، بررسی و فهرست‌بندی کنند که این فرآیند را با عنوان ایندکس شدن می‌شناسیم.
اطلاعاتی که خزنده‌های موتورهای جستجو گردآوری می‌کنند در پایگاه داده این پلتفرم‌ها ذخیره می‌شوند و سپس بر اساس معیارهای مختلف، صفحات سایت، رتبه‌بندی می‌شوند. بنابراین وقتی ساختار سایت شما مناسب باشد، این فرآیند با سرعت بیشتری انجام می‌شود و احتمال افزایش رتبه سئو نیز وجود دارد.
نکته دیگر این‌که موتورهای جستجو زمانی محدود و مشخص را برای خزیدن در سایت در نظر می‌گیرند. اگر خزیدن در ساختار سایت دشوار باشد، سایت شما به‌خوبی ایندکس نخواهد شد و نتیجه این ضعف این است که صفحات مورد نظر شما رتبه خوبی در صفحات نتایج موتورهای جستجو به‌دست نمی‌آورند. همچنین ترافیک مناسبی را جذب نخواهید کرد.
۳- توزیع ارزش در سراسر سایت
یکی از ویژگی‌های بهترین ساختار سایت این است که از طریق لینک‌های داخلی، قدرت صفحات را در سراسر سایت توزیع می‌کند. برای مثال لینک‌دهی داخلی مناسب باعث می‌شود شما ترافیک بالای جذب شده از طریق یک صفحه لندینگ موفق را به صفحات مرتبط ولی دارای ترافیک کمتر هدایت کنید.
از سوی دیگر ارزش لینک یا لینک جویس یک عامل رتبه‌بندی سئو بر اساس این ایده است که یک صفحه می‌تواند ارزش و اعتبار را به صفحه دیگر منتقل کند. اگر صفحه‌ای با رتبه بالا به صفحه‌ای با رتبه پایین‌تر پیوند داده شود، مانند یک رای اعتماد عمل می‌کند. انکر تکست‌های مورد استفاده برای لینک داخلی نیز به بهبود تجربه کاربری و درک و دسترسی صفحات توسط ربات‌های موتورهای جستجو کمک می‌کنند.
دسته‌بندی صفحات سایت را از کجا شروع کنیم؟
برای شروع به بهینه‌سازی ساختار سایت دو رویکرد اساسی وجود دارد. هر دو این رویکردها بر شیوه دسته‌بندی مطالب و موضوعات تمرکز دارند. این دو رویکرد عبارتند از: رویکرد بالا به پایین و رویکرد پایین به بالا. با این رویکردها آشنا می‌شویم:
- رویکرد بالا به پایین: در این رویکرد ابتدا بر دسته‌بندی‌های کلی محتوا تمرکز داریم. طراحان می‌توانند به‌صورت منطقی محتوا را با تقسیم تدریجی آن به گروه‌ها و زیرگروه‌ها تقسیم کنند
- رویکرد پایین به بالا: در این رویکرد پایین ابتدا بر ایجاد ساختاری بر اساس محتوای موجود برای وب‌سایت تمرکز داریم. این کار را با دسته‌بندی مطالب با رتبه پایین‌تر، مطالب تخصصی و موضوعات جزئی شروع می‌کنیم و سپس گروه‌های اصلی را ایجاد می‌کنیم
انواع ساختار سایت را بشناسید
چهار نوع ساختار رایج برای وب‌سایت وجود دارد که هر یک از آن‌ها ویژگی‌ها و مزایای خود را دارند. آشنایی با این مدل‌ها باعث می‌شود بتوانید بر اساس نیاز کسب‌وکار خود یکی از آن‌ها را انتخاب کنید. در ادامه این مدل‌های رایج را با هم بررسی می‌کنیم.
ساختار سایت سلسله مراتبی
مدل ساختار سلسله مراتبی (Hierarchical model) در پلتفرم‌ها و نرم‌افزارهای کاربردی تحت وب که دارای حجم زیادی از اطلاعات هستند، استفاده می‌شود. مدل سلسله مراتبی یکی از رایج‌ترین انواع معماری سایت است. این مدل مانند یک درخت است که تنه آن، صفحه اصلی سایت است و به دسته‌ها و صفحات متعدد منشعب می‌شود. سایت‌هایی مانند CNN.com و BBC.co.uk نمونه‌های خوبی از مدل سلسله مراتبی هستند.
ساختار وب‌سایت پی‌درپی یا متوالی
مدل متوالی (Sequential model) بهترین ساختار برای ایجاد یک فرآیند است. این مدل یک فرآیند گام به گام و صفحه به صفحه را برای کاربر ایجاد می‌کند. درست مثل زمانی کاربر را از طریق مراحل ورود به سیستم یا ایجاد حساب جدید در صفحات مرتبط هدایت می‌کنیم. صفحات منفرد در سایت wikiHow.com نمونه‌هایی قوی از مدل متوالی هستند.
مدل ماتریسی
مدل ماتریسی (Matrix model) نوعی ساختار وب است به کاربران اجازه می‌دهد انتخاب کنند که کجا می‌خواهند بروند. این مدل از قدیمی‌ترین انواع ساختار وب‌سایت در فضای اینترنت است. ساختار ماتریسی گزینه‌های متنوع و شیوه‌های دسته‌بندی گوناگون را ایجاد می‌کند. ویکی پدیا یک نمونه عالی از مدل ماتریسی است.
مدل پایگاه داده
مدل پایگاه داده (Database model) یک ساختار وب دیگر با معماری منطقی برای پایگاه‌های داده است. این مدل یک رویکرد پویا و منعطف به ایجاد ساختار برای وب‌سایت دارد. برای ساختن چنین ساختاری، طراحان ابتدا صفحات دارای ابرداده‌ها را تعیین می‌کنند. سپس از طریق آن‌ها اطلاعات از کل و از بالا به داده‌های جزئی‌تر و تخصصی‌تر تقسیم و توزیع می‌شوند. سایت Medium.com و پست‌ها و صفحات آن نمونه‌ای مناسب از مدل پایگاه داده هستند.
راهکارهایی برای طراحی و توسعه ساختار سایت
یک ساختار وب که به‌درستی طراحی شده است به کاربران کمک می‌کند تا به‌راحتی در میان صفحات سایت حرکت کنند و از طریق ناوبری و دسته‌بندی واضح و منطقی به اهداف خود دست یابند. در واقع ساختار یک وب‌سایت را می‌توان به شکل طرح‌ریزی ساختاری یک فضای اطلاعاتی تعریف کرد که دسترسی بصری به محتوا را فراهم می‌کند. بنابراین هنگام طراحی ساختار یک وب‌سایت، داشتن یک رویکرد سیستماتیک برای فرآیند توسعه ناوبری مناسب مهم است. برخی از راهکارهای موثر برای طراحی و توسعه ساختار وب‌سایت را با هم مرور می‌کنیم.
۱- سایت خود را برای کاربران بهینه‌سازی کنید
برخی از مدیران وب‌سایت‌ها هنوز بیشتر بر روی بهینه‌سازی ساختار سایت برای ربات‌های خزنده موتورهای جستجو تمرکز دارند. البته در نظر گرفتن این موضوع به خودی خود یک نکته منفی نیست اما این روش گاهی تا جایی پیش می‌رود که مخاطبان اصلی کسب‌وکار فراموش می‌شوند و حتی ممکن است سلائق سئوکاران باعث ایجاد یک تجربه کاربری نامطلوب شود.
اشاره به چند نکته در این‌جا اهمیت دارد. اول این‌که موتورهای جستجو روزبه‌روز به تجربه کاربری توجه بیشتری نشان دهند. دوم این‌که نرخ پرش و از دست دادن مخاطب سایت باعث کاهش رتبه سئو می‌شود و نکته آخر این‌که اگر در زمان بهینه‌سازی ساختار سایت، تجربه کاربر و راحتی او را در نظر نگیرید، جذب ترافیک بیشتر لزوما باعث ایجاد تبدیل و خرید بیشتر نخواهد بود.
۲- از تعداد معقولی از لینک‌ها استفاده کنید
در هر صفحه از سایت، دو هدف همزمان وجود دارد. یکی این‌که شما می‌خواهید مخاطب، زمان بیشتری را در آن صفحه بماند (که خود باعث افزایش ارزش و رتبه صفحه خواهد شد) و دیگر این‌که می‌خواهید مخاطب از طریق لینک‌ها به صفحات دیگر سایت برود. ایجاد تعادل بین این دو هدف بسیار اهمیت دارد. تعداد زیاد لینک در یک صفحه، مدت زمان ماندن او در صفحه و نیز درگیر شدن با محتوا را کاهش می‌دهد. تعداد کم لینک نیز احتمال ورود به او به صفحات دیگر و توزیع ترافیک در سایت را کاهش می‌دهد. بنابراین نقطه تعادل را پیدا کنید.
۳- استفاده از ساختار سلسله‌مراتبی برای عنوان‌ها
در کنار ساختار کلی سایت، به ساختار محتوای متنی موجود در هر صفحه نیز دقت کنید. برای مثال، محتواهای متنی که دارای یک فهرست عناوین هستند به کاربران کمک می‌کنند تا بلافاصله به بخش مورد علاقه خود در صفحه دسترسی پیدا کنند. این روش با ایجاد سرفصل‌های مختلف در انواع H1، H2، H3، H4 ممکن می‌شود.
۴- عمق ناوبری را کاهش دهید
ساختار سلسله‌مراتبی برای سایت، یک ساختار مناسب است. یک صفحه اصلی، دسته‌بندی را در اختیار ما قرار می‌دهد. می‌توانیم از یک مسیر راهنما مانند برد کرامب (Breadcrumb) استفاده کنیم تا از طریق آن به گروه‌های اصلی و سپس زیر گروه‌ها هدایت شویم. اما اگر این روند یک روند طولانی باشد هر زیرگروه به‌طور مداوم دارای زیرگروه‌های دیگر باشد، مخاطب خسته شده و به سفر خود در نقشه سایت شما پایان می‌دهد. به عبارت دیگر مهم نیست که چه نوع سایتی دارید، کاربران شما باید بتوانند آن‌چه را که نیاز دارند با کمترین کلیک پیدا کنند.
۵- به تحقیقات کلمات کلیدی ادامه دهید
اگر یک چیز به اندازه ساختار وب‌سایت مهم باشد، آن خود محتوا است. طبق اطلاعات سایت Ahrefs، نزدیک به ۹۵ درصد از کل کلمات کلیدی، تنها ۱۰ جستجو یا کمتر در ماه دریافت می‌کنند. اگر می‌خواهید ترافیک بیشتری داشته باشید، بسیار مهم است که کلمات کلیدی مناسب را انتخاب کنید. بنابراین همزمان با توسعه و بهینه‌سازی ساختار سایت، تولید محتوا بر اساس بهترین کلمات کلیدی را نیز پیگیری کنید.
دستیابی به اهداف کسب‌وکار با بهینه‌سازی ساختار سایت
اصطلاح ساختار وب‌سایت به نحوه قرار دادن اطلاعات و محتوا در سایت شما، نحوه طراحی ناوبری و دسته‌بندی اطلاعات و نحوه ارتباط صفحات با یکدیگر اشاره دارد. اگر می‌خواهید سایتی را از صفر طراحی و راه‌اندازی کنید، بهترین زمان است که در مورد ساختار بهینه و متناسب با کسب‌وکار خود تصمیم بگیرید. همچنین اگر می‌خواهید سایت خود را توسعه دهید یا ساختار آن را بهینه‌سازی کنید، می‌توانید از راهکارهای ارائه شده در این مطلب برای این کار استفاده کنید.
دیدگاهتان را بنویسید